Ανακοίνωση του Πανελλαδικού Συλλόγου SOS Τροχαία Εγκλήματα για την υπόθεση της 21χρονης Έμμας από την Κρήτη που παρασύρθηκε από αυτοκίνητο και σκοτώθηκε στη Θεσσαλονίκη.
Αναλυτικά η ανακοίνωση:
Στις 22 Νοέμβρη του 2022 στο κέντρο της Θεσσαλονίκης η νεαρή φοιτήτρια Εμμα Καρυωτάκη 21 ετων τραυματίστηκε βαριά και εγκαταλείφθηκε από οδηγό χωρίς άδεια οδήγησης που έτρεχε με υπερβολική ταχύτητα. Λίγες μέρες μετά έφυγε από τη ζωή δίνοντας ζωή σε άλλους ανθρώπους καθώς οι γονείς της έκαναν πράξη αυτό που πίστευε η ίδια, την δωρεά οργάνων.
Η υπόθεση συγκέντρωσε τα φώτα της δημοσιότητας και πολλά στοιχεία αποκαλύφθηκαν στη συνέχεια, όπως η παράνομη είσοδος του δράστη στη χώρα, το γεγονός πως ήταν σεσημασμένος, το ότι δεν του ανήκε το αυτοκίνητο το οποίο ήταν «πειραγμένο».
Από την πρώτη στιγμή ήταν γνωστό πως στο όχημα επέβαινε και δεύτερο άτομο που εγκατέλειψε μαζί με το δράστη το θύμα. Όπως συμβαίνει στη συντριπτική πλειοψηφία των τροχαίων με εγκατάλειψη ο δράστης εμφανίστηκε μετά την παρέλευση του αυτοφώρου και αφού δεν υπήρχε πλέον η δυνατότητα να αποδειχθεί αν την ώρα του συμβάντος οδηγούσε υπό την επήρεια αλκοόλ.
Σύμφωνα με όσα δημοσιοποίησε το ΑΠΕ – ΜΠΕ στις 2/6/2022, με βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Θεσσαλονίκης ο δράστης παραπέμπεται να δικαστεί στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων κατηγορούμενος για επικίνδυνη οδήγηση που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο, εγκατάλειψη τροχαίου ατυχήματος και οδήγηση χωρίς άδεια. Με το ίδιο βούλευμα απαλλάσσεται των ποινικών της ευθυνών η 20χρονη συνοδηγός του οχήματος (κατηγορείτο για συνέργεια στην επικίνδυνη οδήγηση και στην εγκατάλειψη).
Για όσους έχουν ασχοληθεί σοβαρά με το ζήτημα της ποινικής αντιμετώπισης των τροχαίων εγκλημάτων στη χώρα μας και για όσους όπως και μείς έχουν βιώσει την δικαστική αντιμετώπιση αυτών των εγκλημάτων η απόφαση αυτή μας οδηγεί σε μαύρες σκέψεις. Ας δούμε γιατί:
- Κατηγορία: Οδήγηση Χωρίς Άδεια. Η οδήγηση χωρίς άδεια, ακόμα κι αν προκαλέσεις θάνατο στη χώρα μας θεωρείται ΠΤΑΙΣΜΑ. Πρακτικά αυτό σημαίνει πώς μέχρι να εκδικαστεί/τελεσιδικήσει η υπόθεση η κατηγορία αυτή θα έχει παραγραφεί. Το έχουμε δει σε χιλιάδες υποθέσεις.
- Κατηγορία: Εγκατάλειψη θύματος. Η εγκατάλειψη θύματος τροχαίου σύμφωνα με τον ΚΟΚ, άρθρο 43 θεωρείται ΠΛΗΜΜΕΛΗΜΑ. Η επιβαλλόμενη ποινή είναι 6 μήνες φυλάκισης και 3 μήνες αφαίρεση της άδειας οδήγησης όταν η υπόθεση τελεσιδικήσει ( μετά οκταετία), όταν βέβαια υπάρχει άδεια.
- Κατηγορία: Επικίνδυνη Οδήγηση. Η Επικίνδυνη Οδήγηση που οδηγεί σε θανάσιμο τραυματισμό, με βάση το άρθρο 290 Α του Ποινικού Κώδικα που ισχύει από την 1η Ιουλίου 2019 τιμωρείται ως κακούργημα αλλά… υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Κατ αρχάς επειδή στο βούλευμα υπάρχει ιδιαίτερη αναφορά στην ταχύτητα που είχε αναπτύξει ο δράστης (104 km/h ενώ το όριο είναι 50), να σημειώσουμε ότι το Νοέμβρη του 2022 το άρθρο αυτό ΔΕΝ περιλάμβανε την ταχύτητα στα αίτια επικίνδυνης οδήγησης που αν οδηγήσουν σε θάνατο θα αντιμετωπιστούν ως κακούργημα. Μόλις προ διμήνου μια σχετική τροποποίηση για την ταχύτητα (ατελής έως απαράδεκτη κατά τη γνώμη μας) ψηφίστηκε από τη Βουλή αλλά όπως είναι γνωστό αυτή δεν μπορεί να έχει αναδρομική ισχύ. Με δεδομένο ότι, η ταχύτητα δεν θεωρείται αίτιο και ότι δεν μπορεί να τεκμηριωθεί χρήση αλκοόλ που θα αποτελούσε το πλέον ισχυρό τεκμήριο για την εφαρμογή του 290 Α η εφαρμογή του συγκεκριμένου άρθρου είναι αρκετά προβληματική έως προσχηματική. Η έκπτωση της κατηγορίας σε πλημμέλημα (Ανθρωποκτονία από Αμέλεια) δεν θα πρέπει να θεωρείτε καθόλου απίθανη. Σαν σύλλογος θα ευχόμασταν το δικαστήριο να ξεφύγει από την τυπολατρία και να δεχθεί μια πιο ευρεία ερμηνεία της επικίνδυνης οδήγησης περιλαμβάνοντας την ταχύτητα σ αυτήν, δημιουργώντας και ένα νομικό προηγούμενο πέρα από την καταδίκη του δράστη. Αλλά…
Αλλά… τα ανάλογα προηγούμενα και το ίδιο το βούλευμα μας γεμίζουν απαισιοδοξία.
Θυμίζουμε εδώ τρεις περιπτώσεις τροχαίων με εγκατάλειψη (οι δύο πρώτες αφορούν οικογένειες -μέλη του συλλόγου μας) που και στις τρείς οι δράστες παραπέμφθηκαν για κακούργημα (Διατάραξη Συγκοινωνιών) και για το πλημμέλημα της εγκατάλειψης, καταδικάστηκαν πρωτόδικα αλλά στο Εφετείο και στις τρεις περιπτώσεις όλες οι κατηγορίες μετατράπηκαν σε πλημμελήματα. Σ όλες τις υποθέσεις υπήρξε ένα σήριαλ αναβολών (ποτέ εκ μέρους των οικογενειών των θυμάτων) που είχε σα συνέπεια η δικαστική διαδικασία να φτάσει τα οκτώ χρόνια.
- Ο θανάσιμος τραυματισμός του 15χρονου Σόλωνα Καρυδάκη στη Λ. Κηφισίας το 2009.
- Ο βαρύτατος τραυματισμός των 7χρονων διδύμων αδερφών Maciorowski (μόνιμη βαρια αναπηρία για το ένα παιδί) και της μητέρας τους μέσα σε διάβαση πεζών στην οδό Πατησίων το 2012
- Ο θανάσιμος τραυματισμός της 14χρονης Κατερίνας Κυροπούλου στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας το 2017
Στις δυο τελευταίες περιπτώσεις οι δράστες όπως και στην περίπτωση της Εμμας δεν είχαν καν άδεια οδήγησης. Και για τις τρεις περιπτώσεις κανείς απ τους δράστες δεν κρατήθηκε ούτε για μία ημέρα και όλοι βρίσκονται, κάτοχοι αδείας, στην κυκλοφορία… Για τον Σόλωνα και για την Κατερίνα οι ποινές που επιβλήθηκαν ήταν εξαγοράσιμες σε δόσεις ενώ για την οικογένεια Maciorowski με αναστολή…
Ως που θα φτάσει η κατανόηση προς τους δράστες;
Πάνω από δέκα χρόνια επισημαίνουμε προς την πολιτεία την ανάγκη δραστικών αλλαγών στη νομοθεσία που αμνηστεύει το τροχαίο έγκλημα σαν μέρος μιας πολιτικής πρόληψης που θα αποσκοπεί στον εκμηδενισμό των τροχαίων. Δεν τους απασχολεί:
- Η οδήγηση χωρίς άδεια αποτελεί ενδημικό φαινόμενο χωρίς καμία επίπτωση για το δράστη. Προτάσεις όπως η κατάσχεση οχήματος οδηγού χωρίς άδεια ή η απαγόρευση έκδοσης άδειας σε οδηγό που έχει προκαλέσει θάνατο ή σοβαρό τραυματισμό πετιούνται αυτόματα στο καλάθι των αχρήστων.
- Αν οι δολοφόνοι της Εμμας παραπέμπονταν με το άρθρο 306 του Π.Κ. « Έκθεση» όπως συμβαίνει με κάθε πολίτη (πλην οδηγών) που αφήνει αβοήθητο θύμα του θα αντιμετώπιζαν (μόνο για την εγκατάλειψη) ποινή Κάθειρξης τουλάχιστον έξη ετών. Η ύπαρξη ειδικής νομοθεσίας(άρθρο 43 ΚΟΚ) μόνο για τους οδηγούς όταν προκαλούν το ίδιο αδίκημα με τους υπόλοιπους πολίτες, αυτό της εγκατάλειψης θύματος, είναι από τις πιο προκλητικές παρεμβάσεις της πολιτείας υπέρ των εγκληματιών της ασφάλτου διασφαλίζοντας γι αυτούς αντί για έξη χρόνια κάθειρξης, έξη μήνες φυλάκισης. Ερωτηματικά βέβαια προκαλεί και η απόφαση του Συμβουλίου να κάνει χρήση ελαφρυντικών διατάξεων του ΚΟΚ για έναν άνθρωπο που δεν είχε καν άδεια οδήγησης, απόφαση ενδεικτική της ελαφρότητας με την οποία αντιμετωπίζεται η τροχαία εγκληματικότητα, μια επίσημη αναγνώριση ότι στο οδικό δίκτυο είσαι ότι δηλώσεις.
- Όσον αφορά στο 290 Α έχουμε αναφερθεί επανειλημμένα στην ανάγκη ενός δημόσιου απολογισμού για το τι απέδωσε στα τέσσερα χρόνια ύπαρξης του, στην ανάγκη ριζικής αναμόρφωσης του, με συμπερίληψη όλων των κύριων αιτίων θανάτου και σοβαρού τραυματισμού με ακριβείς και όχι αμφιλεγόμενες διατυπώσεις. Αν θέλουμε να έχουμε ένα άρθρο για το πως θα αντιμετωπίζονται οι επικίνδυνοί οδηγοί και όχι πως θα αποφεύγουν την τιμωρία.
Τελευταίο, αλλά όχι ύστατο: Με το ίδιο βούλευμα απαλλάσσεται των ποινικών της ευθυνών η 20χρονη συνοδηγός του οχήματος (κατηγορείτο αρχικά για συνέργεια στην επικίνδυνη οδήγηση και στην εγκατάλειψη). Συνοδηγός, έφυγε μαζί με τον δράστη, φυσικά δεν προσέφερε καμία βοήθεια στο θύμα, ούτε ενημέρωσε αστυνομία ή ΕΚΑΒ, διανυκτέρευσε σε ξενοδοχείο μαζί με το δράστη αφού εγκατέλειψαν το αυτοκίνητο, δεν πήγε την επομένη στη δουλειά της, απέκρυψε τα πάντα από τις αρχές μέχρι την εμφάνιση του δράστη…
Σύμφωνα με το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών, όλο αυτό το πακέτο δεν έχει καμία σχέση με το έγκλημα.
Μα είναι τα τροχαία εγκλήματα;
